Een boek dat als ondertitel meekrijgt : “Naar de roots van de populaire muziek” en geschreven is door een relatief jonge kerel van bij ons, dat wekt natuurlijk onze interesse en zo gebeurde het dat ik, profiterend van de Coronastilte, twee avonden ondergedompeld was in het reisverhaal van Maarten Schuermans, bij sommigen ook bekend van zijn “Popkenner”-blog. Hij trok een paar jaar geleden, in het gezelschap van Bjorn Eriksson en drummer Alain Rylant, voor drie weken naar de States en samen reden ze van Atlanta naar Houston, via een pak stopplaatsen die betekenisvol zijn in de geschiedenis van wat we doorgaans rootsmuziek noemen. Van de Appalachen via de Mississippi-delta en de swamps van Louisiana naar het meer-dan-vlakke land van Texas ging het drietal een soort bedevaart ondernemen: de een op zoek naar inspiratie voor nieuwe songs, de ander belust op het met eigen ogen aanschouwen van enkele iconische plekken, waar hij voordien alleen maar over gelezen had en de derde als aangenaam gezelschap en als man van de contacten met de lokale bevolking.

Dat levert een vlot geschreven en heel goed leesbaar reisverslag op, dat later wellicht zijn weg zal vinden naar cafés en kleine zaaltjes, waar het de kern zou kunnen worden van een muzikaal geïllustreerde voorstelling, die best wel eens erg boeiend zou kunnen worden, maar -u weze gewaarschuwd- eerder bedoeld is voor neofieten dan voor doorgewinterde volgers van de rootsmuziek.

In een vlotte stijl - heel soms een ietsje te veel “neergeschreven spreektaal”- bouwt Schuermans zijn verhaal op volgens de chronologie van de reis. Dat is prima voor de lezer, die zich zo een idee kan vormen van de lengte van de ritten, de hitte en de armoede, die zo kenmerkend zijn voor de zuidelijke States. Aan de andere kant is het ook aanleiding tot herhaling: sommige figuren die in het boek aan bod komen -ik denk bv. aan Alan Lomax of Ralph Peer- waren in de loop der decennia in verschillende staten en steden actief en komen dus ook (iets te) vaak aan bod in de verhaaltjes.

Want dat is dit boek wel: het is een aaneenrijging van verhalen, groot en klein, die gelinkt worden aan de gebeurtenissen van de dag. Die anekdotische benadering is weliswaar leuk om lezen en ze maakt het makkelijker je in te leven, maar tegelijk zorgt ze ook voor wat ballast. Niet dat dat ooit hinderlijk wordt, maar er wordt naar mijn gevoel bijvoorbeeld te veel aandacht gegeven aan het Third Man Records-label van Jack White en vooral dan aan de Paramount en American Epic-boxen, die weliswaar heerlijke hebbedingen zijn, maar die uiteindelijk ook een behoorlijk gimmick-gehalte vertonen.

Vind ik dat erg? Nee, helemaal niet: het enige waar ik wat mee verveeld zit, is dat het boek precies daardoor teveel wil vertellen en dat zulks botst met de manier waarop alles vorm gegeven wordt. Je zit als lezer / luisteraar weleens op je honger, omdat sommige dingen weliswaar vermeld worden, maar niet uitgediept, terwijl andere zaken overdreven veel aandacht krijgen. Dat is echter vooral detailkritiek van mijn kant. Ik maakte een kwarteeuw geleden een heel vergelijkbare trip en kwam ongeveer overal waar Schuermans en zijn kompanen nu ook passeerden en dus was de herkenbaarheid -zeker als het over New Orleans of Austin gaat- heel groot. Dat de auteur aan het einde van elk hoofdstuk een aantal luistertips meegeeft, en dat hij zelfs een heuse Spotify-playlist samengesteld heeft, die de trip muzikaal ondersteunt, is prachtig.

De wat meer ervaren lezer en muziekvolger zal uit dit boek niet veel nieuws vernemen, de beginner, ongeacht zijn leeftijd, houdt er wellicht een flinke dosis goesting aan over om, zoals het zo velen van ons overkwam, de zoektocht naar de bron te gaan ondernemen. Voor wie daar niet letterlijk aan toekomt, is dit boek een heel fijne beginnersgids, die weliswaar in een paar uur uitgelezen is, maar die tegelijk de deur opent naar menig uur opzoekings- en luisterwerk. Wie nieuw is in de branche, wordt er gegarandeerd een pak wijzer van. Wie al langer meegaat en flink wat tekenen van grijsheid vertoont, zal zich nochtans niet vervelen en met plezier (nogmaals) de platen uit de kast halen die door Schuermans aanbevolen worden.

Samengevat: wat mij betreft is dit een heel fijn reisverslag, dat heel geschikt is om nieuwkomers te begeleiden op de weg van Mahalia Jackson naar The Rolling Stones en weer terug tot Woody Guthrie en Blind Willie Johnson.

Voor de volledigheid: in de aanloop naar de reis die in dit boek beschreven wordt, had Schuermans al een avondvullend theaterprogramma rond Paramount Records bijeengeharkt, waarin hij de hort op ging met het Antwerpse gezelschap met de fantastische naam Les Blauw. De 10”-plaat die daarbij had moeten horen, is er nu toch gekomen en in weliswaar heel beperkte oplage beschikbaar. Even de digitale snelweg op en u komt vast wel terecht bij www.popkenner.be !

(Dani Heyvaert)

Bestel via uw lokale boekhandel of via epo.be